پاتوق رضا

اوایل قرن سوم هجری، دو مسافر به خراسان آمدند، در آنجا به خدمت حضرت رضا(ع) رفتند و پرسیدند: ما از فلانجا آمده‌ایم، آیا نماز ما شکسته است یا تمام؟

با اینکه آن دو نفر از یک منطقه آمده بودند و تفاوتی در سفر آن‌ها نبود، امام به یکى از آنها فرمود: نماز تو شکسته است و به دیگرى فرمود: نماز تو تمام است!

مسافران که از این پاسخ امام متعجب شده بودند، دلیل حکم امام را پرسیدند. ایشان خطاب به شخصی که نمازش را کامل دانسته بود، فرمود: تو به مقصد دیدار سلطان (مأمون) آمده‌اى، بنابراین سفر تو، سفر گناه است و سفر گناه موجب قصر نماز نمى‌شود. (وسائل الشیعه ج 5، ص 510).

به این ترتیب ملاحظه می‌شود که امام رضا(ع) حتى در مسائل شرعی هم از حکومت جائر برائت می‌جستند و مردم را از طاغوت بر حذر مى‌داشتند.

این موضوع در سیره تربیتی آن حضرت نیز مشاهده می‌شد، به عنوان نمونه، بنان بن نافع نقل مى‏کند که روزى مأمون از جایى مى‏گذشت و حضرت جواد(ع) با کودکان بازى مى‏کرد. کودکان از ترس میدان بازى را ترک کردند و تنها جواد(ع) آنجا ایستاد. مأمون از او پرسید: چرا همراه بچه‏ها فرار نکردى؟ فرمود: گناهى مرتکب نشدم تا از ترس بگریزم و جاده هم تنگ نیست‏ تا آن را برایت باز کنم، از هر جا مى‏خواهى عبور کن!