هواپیماهای عمود پرواز در چند دهه اخیر نقش مهمی را در نیروهای هوایی کشورهای صاحب سبک همچون ایالات متحده آمریکا و فدراسیون روسیه برعهده گرفتهاند.
این هواپیماها بعضا با امکانات کامل آماده مقابله با هرگونه تهدیدی هستند و برخی از آنها حتی به موشکهای ضد زیرسطحی نیز مجهزند که قابلیت رزمی آنها را افزایش داده است. یکی از این هواپیماها؛ جنگنده عمود پرواز "یاک- 141 (Yak-141)" است که نقش مهمی در نیروی هوایی فدراسیون روسیه برعهده گرفته و قابلیتهای بسیاری از خود نشان داده است.
** مشخصات هواپیمای "یاک- 141 (Yak-141)"
"یاک- 141 (Yak-141)" یک جنگنده عمود پرواز است که ساخت شرکت "یاکالوف" بوده و سازنده و استفاده کننده اولیه آن نیروی هوایی ارتش اتحاد جماهیر شوروی سابق می باشد.
این هواپیما با ظرفیت یک خدمه، طول بیش از 18 و طول بال 10 و ارتفاع کلی 5 متر، وزن 19500 کیلوگرم، سرعتی معادل 1800 کیلومتر بر ساعت (بیش از 1300 مایل) دارد و برد عملیاتی آن 3000 کیلومتر است.
جنگنده عمود پرواز "یاک -141 (Yak-141)" تجهیزات و ادواتی همچون سلاح 30 میلیمتری "کانن جی اس اچ (Cannon GSH)"، موشک "R-73" ،" R77 " و "R-27 " حمل می کند و قابلیت شلیک انواع موشکهای هوا به هوا را دارد.
توضیحات تلگرام طرح اولیه این هواپیما در سال 1975 ارائه گردید که بدلیل مدت زمان نسبتا طولانی که برای طراحی موتور لازم بود و هزینه بسیار بالا طرح متوقف شد ؛ ولی ظاهرا این طرح بصورت کلی نیز ملغی نشده بود زیرا به ناگهان در ابتدای سال 1989 اعلام شد که این هواپیما بزودی پرواز خواهد کرد و در مارچ سال 1989 این هواپیما اولین پرواز آزمایش خود را انجام داد .
"یاک- 141 (Yak-141)" به محض جایگزینی علاوه بر دارا بودن راداری بسیار قوی و مجهز شدن به موشکهای ضد زیر دریایی هر وظیفه ای را به خوبی را بعهده می گیرد . "یاک- 141 (Yak-141)" دارای سیستم مراقبت و هدایت دریایی می باشد سیستم نصب شده در بدنه و کابین هواپیما به خلبان این اجازه را می دهد که بلادرنگ وضعیت عمود پرواز را به افقی و بالعکس تغییر دهد.
جنگنده عمود پرواز "یاک- 141 (Yak-141)" در اولین آزمایشها رکورد ها را یکی یکی می شکند؛ بطوریکه در اولین حرکت رکورد Harrier’s را در رسیدن در کمترین زمان به بیشترین ارتفاع ( پرواز عمودی ) را شکست که همین باعث شد حکمرانان شوروری با تامین بودجه لازم اجازه تولید انبوه این هواپیما را صادر نمایند.
بلافاصله کمیته از سوی یاکولوف طراح yak-141 برای بحث صادرات این هواپیما تشکیل شد تا علاوه بازاریابی طرحی ارئه شود که این هواپیما به شکلی خاص صادر شود یعنی یکسری از دستگاههای نصب شده برروی آن حذف و سپس صادر شود و حاصل آن این بود که بلافاصله کشورهای اسپانیا و هندوستان آمادگی خود را برای خرید اعلام کنند ولی مخالفت اولیه اعلام شد و طرح لغو گردید ؛ در نتیجه چون بنا به سرمایه گذاری در این طرح شد اشکالات اولیه گرفته شد و هر دو مدل اولیه را خرد کردند و با رفع اشکالات مدل دوم آن در نوامبر 1991 ساخته شد .
در این طرح شکل بدنه و دماغه کمی تغییر کرد که اولین پرواز آن در حضور فرمانده نیروی دریایی روسیه موفق نبود هواپیما بعد از پرواز با سرعت به سمت زمین آمد و خلبان که گویا قادر به کنترل هواپیما نبود اجکت کرد و هواپیما منهدم گردید .
کار طراحی اولیه به کمک کارخانه سوخو و با کمک طراح "سوخو 27 " آغاز شد . کار ساخت ماکتهای اولیه آغاز شد کار به قدری دقیق بود مقایس اندازه های ماکت و نمونه اصلی دقیقا درست بود . نمونه های کابین خلبان نیز با کمک طراح کابین SU-22 نیز با دقت هرچه تمام تر به پایان رسید .
صندلی خلبان از فلز سفید رنگی به نام " km1 " ساخته شد که بتوان راکت های "k-37 " را بر روی آن نصب کرد . طراحی کابین خلبان را بوسیله نوعی سرب به بدنه وصل شد که بلافاصله با فشار خلاف جهت شکسته و جدا شود . ولی با اولین پروازها با مدل اولیه مشخص شد که خلبانان زیاد از نحوه طراحی کابین راضی نیستند و آنرا قدیمی می دانند که در ورژن جدید آن نیز اصلاح شد.
از دیگر مشخصات این هواپیما شکل منحصر به فرد قرارگیری حالت موتور در هنگام پرواز عمودی بود . البته در طراحی این قسمت اصول بکار گرفته شده در yak-38 در نظر گرفته شد . موتورهای توربوفنی " RD-41 " بکار رفته به شکل منحصر به فردی در جای خود قرار می گیرد؛ قبل از حرکت موتور دریچه پایینی آن بوسیله اهرمی که در کابین وجود دارد . فرمان حرکت را دریافت و بصورت مکانیکی جابجا می شود البته بدلایل خاصی که روسیه دارد هنوز هیچگونه فیلمی در این زمینه تهیه نشده است تا دقیقا شکل این کار را مشخص کند .
**موتور قدرتمند R-79-300 نیز با حرکتی 90 درجه از جای خود حرکت کرده و هواپیما را آماده پرواز می کند
موتور قدرتمند R-79-300 نیز با حرکتی 90 درجه از جای خود حرکت کرده و هواپیما را آماده پرواز می کند . بالکهای موتور این هواپیما در طراحی مجدد با الهام از f-18a ساخته شده و ارابه فرود از جنس فلزی بسیار سخت است.
جایگاه های نصب بمب بصورت جداگانه ساخته شد بطوری که این جایگاهها را می توان برداشت و دوباره لود کرد . جایگذاری موشک نیز در این هواپیما براحتی هرچه تمام تر صورت می گیرد.
این هواپیمای عمود پرواز اگرچه در سال 1987 اولین پرواز ناموفق خود را سپری کرد؛ اما در سال 91 میلادی طرح الحاق آن به نیروی هوایی شوروری کنسل شد و برخی منابع رسانهای اعتقاد دارند که این هواپیما هنوز هم به صورت آزمایشی استفاده می شود.
در سال 1995 با دستور یلتسین رئیس جمهور وقت روسیه اجازه صادرات این هواپیما با برداشتن یکسری از دستگاههای اصلی صادر شد و البته در دستور ذکر گردید که فقط باید به کشورهای آسیایی و امریکای لاتین فروخته شود.
نظرات شما عزیزان:
موضوعات مرتبط: جنگ افزار
برچسبها: :پاتوق نارنجی - جنگنده های یاک ، هواپیما یاک ، جنگنده های عمود پرواز-